Οι διεθνείς τουριστικές αφίξεις στην Ευρώπη μειώθηκαν κατά 77% στα μισά του έτους, σε σχέση με το 2019, ενώ για το σύνολο του 2021 προβλέπονται να είναι 60% χαμηλότερες από το 2019, σύμφωνα με τα ευρήματα της τριμηνιαίας έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ταξιδίων – ETC “Ευρωπαϊκός Τουρισμός: Τάσεις και Προοπτικές”, για το τρίτο τρίμηνο του 2021.
Ελλάδα και Κροατία αναδεικνύονται στους “κερδισμένους” προορισμούς της χρονιάς, με τη χώρα μας να είναι η πρώτη χώρα που άνοιξε εκ νέου τα σύνορά της σε non Covid τουρίστες και να κατέχει τα “ηνία” στις διανυκτερεύσεις και την Κροατία να κάνει την έκπληξη, επιμηκύνοντας την τουριστική της σεζόν.
Οι προοπτικές για το 2022 αναμένονται καλύτερες, ενώ πλήρης ανάκαμψη του ευρωπαϊκού τουρισμού εκτιμά η ETC το 2024, όλα αυτά, βεβαίως, προτού η νέα παραλλαγή Omicron κάνει την εμφάνισή της και εξαπλωθεί με ιλιγγιώδεις ρυθμούς στη γηραιά ήπειρο.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την ETC, η βελτίωση των ποσοστών εμβολιασμού, η χαλάρωση των ταξιδιωτικών περιορισμών και η δημιουργία του ψηφιακού πιστοποιητικού Covid-19 της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτέλεσαν το “κλειδί” για το περαιτέρω άνοιγμα της Ευρώπης, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, και την επανεκκίνηση των ταξιδιών σε ολόκληρη την περιοχή.
Τα ενδοπεριφερειακά ταξίδια, ως αποτέλεσμα, γνώρισαν ανάκαμψη και πρόκειται να αντιπροσωπεύουν το 85% των ευρωπαϊκών διεθνών αφίξεις το 2021, από 77% το 2019, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις του Tourism Economics. Ενώ, για το σύνολο του έτους, οι διεθνείς τουριστικές αφίξεις στην Ευρώπη προβλέπονται να είναι 60% κάτω από τα επίπεδα του 2019. Ωστόσο, τα επιτυχημένα προγράμματα εμβολιασμού αναμένεται να επιτρέψουν περαιτέρω χαλάρωση και διευκόλυνση των ταξιδιών το 2022, υποστηρίζοντας την πλήρη επιστροφή στα προ της κρίσης επίπεδα έως το 2024.
Ορισμένοι ευρωπαϊκοί προορισμοί γνώρισαν μια καλύτερη από την αναμενόμενη θερινή περίοδο, η οποία αποδόθηκε στη βελτίωση της εμβολιαστικής κάλυψης, στο ψηφιακό πιστοποιητικό Covid της ΕΕ και στους χαλαρούς περιορισμούς για τους πλήρως εμβολιασμένους ξένους ταξιδιώτες, ιδίως από τις ΗΠΑ. Οι προορισμοί με δρακόντειους περιορισμούς σε ισχύ, εκείνοι που εξαρτώνται έντονα από τις αγορές μεγάλων αποστάσεων ή τα πιο απομονωμένα νησιά δυσκολεύτηκαν να επαναλειτουργήσουν.
Αν και η ευρωπαϊκή ταξιδιωτική ζήτηση είναι έτοιμη για σημαντική ανάκαμψη, ο όγκος των ταξιδιών απέχει ακόμη πολύ από τις προ πανδημίας ημέρες, οι οποίες δεν αναμένεται να επιστρέψουν πριν από το 2024. Κίνδυνοι με πιθανές αρνητικές επιπτώσεις να επιβραδύνουν περαιτέρω την ανάκαμψη παραμένουν λόγω της πανδημίας, σε συνδυασμό με την αναμενόμενη αύξηση των κρουσμάτων χειμερινής γρίπης.
Στην Ελλάδα η ισχυρότερη ανάκαμψη
Αν και αρκετοί προορισμοί αναφέρουν μια μέτρια ανάκαμψη στις τουριστικές αφίξεις αυτό το καλοκαίρι, πάνω από 50%, σημείωσαν μείωση άνω του 74%, σε σύγκριση με τον όγκο του 2019. Ως η πρώτη χώρα που άνοιξε εκ νέου τα
σύνορα σε τουρίστες χωρίς Covid, η Ελλάδα σημείωσε την ισχυρότερη ανάκαμψη σε όρους διανυκτέρευσης (-19% σε σχέση με το προηγούμενο κανονικό έτος – 2019), αν και οι αφίξεις από το εξωτερικό ήταν αδύναμες.
Η ισχυρότερη άνοδος στις αφίξεις, σε σχέση με τους ρυθμούς του 2019, παρατηρήθηκε στην Κροατία (-37%), η οποία μπόρεσε να επεκτείνει τις εξαιρετικές επιδόσεις της εκτός εποχής, υποδεχόμενη 1,9 εκατομμύρια αφίξεις τουριστών τον Σεπτέμβριο. Το Μαυροβούνιο (-44%), το Λουξεμβούργο (-45%) και το Μονακό (-46%) είδαν επίσης μια μέτρια ανάκαμψη των αφίξεων. Αντίθετα, η Τσεχική Δημοκρατία (-94%) κατέγραψε την πιο απότομη μείωση, με τα αυστηρά μέτρα κατά του Covid-19 που επεκτάθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Η χαλάρωση των περιορισμών έδωσε ώθηση σε αερομεταφορές και διαμονή
Η αύξηση των Ευρωπαίων επιβατών αεροπορικών μεταφορών απέκτησε δυναμική κατά τους μήνες Ιούνιο (-69%), Ιούλιο (-57%) και Αύγουστο (-49%), σε σύγκριση με το 2019, αν και τα RPK (έσοδα ανά χιλιόμετρα επιβατών) τον Αύγουστο παρέμειναν στο μισό των αντίστοιχων που ίσχυαν πριν από την Covid-19. Αυτή η σχετική βελτίωση καθ’ όλη τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών οφείλεται κυρίως στη ζήτηση για αεροπορικά ταξίδια εσωτερικού.
Όπως συμβαίνει με τις αερομεταφορές, τα υψηλά ποσοστά εμβολιασμού και το ψηφιακό πιστοποιητικό Covid της ΕΕ καθοδήγησαν τη ζήτηση για ξενοδοχεία, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Σε σύγκριση με τα επίπεδα δραστηριότητας του 2020, οι πληρότητες στην Ευρώπη έφτασαν το 10,5%, η πιο αδύναμη επίδοση σε σύγκριση με άλλες περιοχές του κόσμου, ενώ ο δείκτης ADR (μέση ημερήσια τιμή) ανέβηκε κατά 6,5%, αποδίδοντας αύξηση 17,7% στο RevPAR (έσοδα ανά διαθέσιμο δωμάτιο).
Εν αναμονή ανάκαμψης των ταξιδιών μεγάλων αποστάσεων
Οι Αμερικανοί ταξιδιώτες φάνηκε να έχουν ενισχύσει τους αριθμούς των αφίξεων, καθώς αρκετοί ευρωπαϊκοί προορισμοί χαλάρωσαν τους περιορισμούς εισόδου για τους εμβολιασμένους Αμερικανούς, ανεξάρτητα από την αφαίρεση των ΗΠΑ από το ταξιδιωτικό πρόγραμμα της ΕΕ από τον κατάλογο των ασφαλών ταξιδιωτών στα τέλη Αυγούστου.
Παρ’ όλα αυτά, οι αφίξεις από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη παραμένουν κατά 90% κάτω από τα επίπεδα του 2019 για το ένα τρίτο των προορισμών. Οι Αμερικανοί συνέρρευσαν κυρίως στα τουριστικά θέρετρα της Νότιας Μεσογείου, με την Ελλάδα να καταγράφει την ταχύτερη ανάκαμψη (-38% σε σχέση με το 2019).
Καθώς τα υπερπόντια ταξίδια παραμένουν συγκρατημένα, η παρατεταμένη απουσία των Κινέζων παραθεριστών είναι αισθητή σε όλη την Ευρώπη, με όλους τους προορισμούς αναφοράς να καταγράφουν μειώσεις άνω του 90%, σε σύγκριση με το 2019.
Μια πρόσφατη έρευνα έδειξε τον αυξανόμενο ενθουσιασμό των Κινέζων ταξιδιωτών για ταξίδια στο εξωτερικό, με το 43% των ερωτηθέντων να δηλώνει ότι θα “ταξιδέψει με προσοχή”, μια αύξηση 31% από τα αποτελέσματα της έρευνας του Μαρτίου 2021.
Η ίδια έρευνα έδειξε επίσης ότι η Ευρώπη εξακολουθεί να κατέχει τη δεύτερη θέση μεταξύ των προτιμώμενων περιοχών για τα εξερχόμενα ταξίδια των Κινέζων, μετά την Ασία.
Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες η διακοπή των ταξιδιών οφειλόταν σε μια σειρά από παράγοντες, όπως αλλαγή των περιορισμών και των πολιτικών για τον Covid-19, αναζωπύρωση των κρουσμάτων ή σύγχυση γύρω από το σύστημα ταξιδιών της ΕΕ, που εφαρμόζεται διαφορετικά σε κάθε προορισμό της Ένωσης. Η υιοθέτηση διαφορετικών συστημάτων για την αποδοχή εμβολίων που δεν είναι αναγνωρισμένα από την EMA (π.χ. Sputnik V, Sinovac) επηρέασε επίσης τους προορισμούς που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τα ταξίδια μεγάλων αποστάσεων.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ταξιδίων, πλέον, οι κυβερνήσεις καλούνται να στηρίξουν περαιτέρω την ελεύθερη κυκλοφορία με την εφαρμογή πιο ολιστικών, συνεκτικών και διαφανών προσεγγίσεων για τη ρύθμιση των ταξιδιών εντός και εκτός της ΕΕ.
“Πιστεύουμε ότι με τα τρέχουσα ποσοστά εμβολιασμού σε όλη την Ευρώπη και τα πρωτόκολλα ασφαλείας που εφαρμόζονται, τα ασφαλή διεθνή ταξίδια είναι εφικτά. Αυτό η καλοκαιρινή περίοδος στην Ευρώπη το απέδειξε περίτρανα. Έτσι, οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να κινηθούν προς μια προσέγγιση με βάση τον κίνδυνο των ταξιδιωτών, αντί της αρχής της μετακίνησης από χώρα σε χώρα που χρησιμοποιείται σήμερα. Τα διεθνή ταξίδια θα πρέπει να επαναλειτουργήσουν πλήρως με τους ίδιους όρους που ισχύουν για τα ταξίδια εντός της ΕΕ: με βάση τον εμβολιασμό, την ανάρρωση ή το αρνητικό τεστ Covid-19”, δήλωσε ο Eduardo Santander, εκτελεστικός διευθυντής της ETC.
