Και μια -εμπεριστατωμένη- ιατρική άποψη για τα Υγειονομικά Πρωτόκολλα

του Σπυρίδωνος Γαλάνη (*)

Με την ευκαιρία της  εμφάνισης των υγειονομικών πρωτοκόλλων που αφορούν ξενοδοχειακές μονάδες και καταλύματα θα κάνω μια προσπάθεια ενημέρωσης με ενσωμάτωση σε αυτά των οδηγιών του ΕΟΔΥ (ήδη υπάρχουσες στο επίσημο  site). Επίσης η ενημέρωση θα αφορά και δεδομένα που ίσως δεν λαμβάνονται υπόψη ή μεταφράζονται πιθανώς λανθασμένα ( κάτι το οποίο είναι λογικό μιας και αφορούν θέματα ιατρικής φύσεως).

Δεν θα μπω σε ανάλυση των μέτρων προστασίας και τον τρόπο εφαρμογή τους, μιας και αυτά αποτυπώνονται πλήρως στα μέχρι τώρα γνωστοποιημένα υγειονομικά πρωτόκολλα. Θα ήθελα όμως να αναφερθώ στους λόγους λήψης και εφαρμογής αυτών καθώς και τη διαχείριση ασθενών από Covid-19 ή επαφών με επιβεβαιωμένο κρούσμα, καθώς και τα μέτρα που αφορούν την απομόνωση.

Σημαντικό είναι, να κατανοηθεί  πως τα μέσα προστασίας μέσω πρωτοκόλλων λαμβάνονται όχι για να μην εμφανισθεί κρούσμα σε κάποια ξενοδοχειακή μονάδα ή κατάλυμα, αλλά για να αποφευχθεί η διασπορά της νόσου από αυτό το κρούσμα,  στους υπόλοιπους επισκέπτες και στο προσωπικό, στο μέγιστο δυνατό επίπεδο, όταν και εφόσον εμφανισθεί.

Ξεκινώ με  δύο απολύτως βασικές γνώσεις και δεδομένα για καλύτερη κατανόηση της ανάγκης αλλά και της αυστηρής τήρησης των μέτρων προστασίας. Τον ορισμό του υπόπτου κρούσματος για νόσο Covid-19 από ΕΟΔΥ καθώς και τη περίοδο και τους τρόπους  μετάδοσης της νόσου από ασθενή με Covid-19:

Ύποπτο κρούσμα είναι ο επισκέπτης που θα εμφανίσει κύρια συμπτώματα της νόσου όπως: Πυρετός, ξηρός βήχας και καταβολή. Μερικοί εμφανίζουν πονόλαιμο, αρθραλγίες / μυαλγίες και ρινική συμφόρηση. Τα συμπτώματα είναι συνήθως ήπια και περίπου το 80% των ασθενών αναρρώνουν χωρίς ανάγκη ειδικής θεραπείας.(1)

Α. Ύποπτο κρούσμα(2)  που πληροί κριτήρια για εργαστηριακό έλεγχο, βάση ΕΟΔΥ, καλείται

1. Ασθενείς με σοβαρή οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού που χρειάζονται νοσηλεία ή που νοσηλεύονται
2. Νοσηλευόμενοι ή φιλοξενούμενοι σε μονάδες ηλικιωμένων ή χρονίως πασχόντων με οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού
3. Προσωπικό Υπηρεσιών Υγείας με οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού
4. Ηλικιωμένοι ή άτομα με υποκείμενα χρόνια νοσήματα (π.χ. νοσήματα του αναπνευστικού, καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη, σοβαρή ανοσοκαταστολή) που εκδηλώνουν οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού.

Αυτό αφορά τον επισκέπτη  που εμφανίζει συμπτώματα συμβατά με τη νόσο Covid-19 και καλεί για παροχή ιατρικής εξέτασης και ιατρικής περίθαλψης, έτσι ώστε να εξετασθεί από ιατρό ο οποίος και θα  λάβει την απόφαση αν θα γίνει εργαστηριακός έλεγχος ή όχι μέσα από συνεννόηση με τον ΕΟΔΥ. Επίσης και οι επισκέπτες οι οποίοι θα εντοπισθούν από το προσωπικό με ανάλογα συμπτώματα αφού βάση των πρωτοκόλλων(24) το προσωπικό θα πρέπει να μπορεί να αναγνωρίζει συμπτώματα πελατών και να το αναφέρει αμελλητί στον υγειονομικό υπεύθυνο και μετά από επικοινωνία με το πελάτη και τη συγκατάθεση του για ιατρική εξέταση να γίνει αξιολόγηση του ώστε ο ιατρός να  λάβει την απόφαση αν θα γίνει εργαστηριακός έλεγχος ή όχι μέσα από συνεννόηση με τον ΕΟΔΥ.

Βέβαια αυτός είναι ο ορισμός που δόθηκε τον Μάρτιο του 2020 από ΕΟΔΥ και από τότε υπάρχει εκτενής βιβλιογραφία που αναφέρει πληθώρα άλλων συμπτωμάτων μη ειδικών βέβαια και τα οποία βάσει της ιατρικής αξιολόγησης μπορούν να οδηγήσουν τον ιατρό στη λήψη της απόφασης για διενέργεια εργαστηριακού ελέγχου.

Τα άτομα με νόσο COVID-19 παρουσιάζουν λοιπόν  ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων που αναφέρονται από ήπια συμπτώματα έως σοβαρή νόσο.

Τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν 2-14 ημέρες μετά την έκθεση στον ιό. Άτομα με αυτά τα συμπτώματα μπορεί να έχουν COVID-19:

Τα πιο κοινά συμπτώματα:

πυρετός.
ξηρός βήχας.
κούραση.

Λιγότερα κοινά συμπτώματα:

πόνοι.
πονόλαιμος.
διάρροια.
ερυθρότητα επιπεφυκότα και βλεφάρων.
πονοκέφαλο.
απώλεια γεύσης ή μυρωδιάς.
εξάνθημα στο δέρμα ή αποχρωματισμός των δακτύλων ή των ποδιών.

Σοβαρά συμπτώματα:

δυσκολία στην αναπνοή ή δύσπνοια
πόνος στο στήθος ή πίεση.
απώλεια λόγου ή κίνησης.
Κατά μέσο όρο, χρειάζονται 5-6 ημέρες από όταν κάποιος μολυνθεί με τον ιό για να εμφανιστούν τα συμπτώματα, ωστόσο μπορεί να χρειαστούν έως και 14 ημέρες.

Αυτή η λίστα δεν περιλαμβάνει  όλα τα πιθανά συμπτώματα. Έχουν αναφερθεί και άλλα λιγότερο συνηθισμένα, όπως γαστρεντερικά συμπτώματα ( ναυτία, έμετος ή διάρροια.(3,4)).Δε μπορώ να γνωρίζω αν θα  επικαιροποιηθεί ο ορισμός από τον ΕΟΔΥ, το σίγουρο είναι ότι όλοι οι ιατροί που θα αναλάβουν να εξετάσουν ύποπτα κρούσματα Covid-19 λογικά πρέπει να έχουν ενημερωθεί και θα πρέπει να πράττουν βάση και της διεθνούς βιβλιογραφίας.

Από τη πολύχρονη εμπειρία μου τα συμπτώματα αυτά αφορούν περίπου το 40% ασθενών που κλήθηκα να παρέχω ιατρική βοήθεια ανά καλοκαίρι.

Β. Χρόνος μετάδοσης και τρόποι μετάδοσης

Χρόνος μετάδοσης

Βάση ΕΟΔΥ ένα περιστατικό θεωρείται περισσότερο μεταδοτικό όταν εμφανίζει συμπτώματα, αλλά δυνητικά θα μπορούσε να μεταδίδει τη λοίμωξη και 1-4 ημέρες πριν την εκδήλωση συμπτωμάτων. Η κύρια μετάδοση συμβαίνει κατά την συμπτωματική φάση. Το περιστατικό θεωρείται ότι δεν είναι πλέον μεταδοτικό ένα 24ωρο μετά την αποδρομή των συμπτωμάτων.(1)

Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ(5) οι ασθενείς εμφανίζουν ένα προ-συμπτωματικό στάδιο και στη συνέχεια το συμπτωματικό στάδιο και υπάρχουν και οι ασυμπτωματικοί.

Σε έναν μικρό αριθμό αναφορών και μελετών περιπτώσεων, η προ-συμπτωματική μετάδοση έχει τεκμηριωθεί. Ορισμένοι άνθρωποι μπορούν να είναι θετικοί  για τη νόσο COVID-19  από 1-3 ημέρες πριν αναπτύξουν συμπτώματα. (5,6)
Έτσι, είναι πιθανό τα άτομα που έχουν μολυνθεί με COVID-19 να μπορούν να μεταδώσουν τον ιό πριν εμφανιστούν σημαντικά συμπτώματα, μέσω μολυσματικών σταγονιδίων ή μέσω αγγίγματος μολυσμένων επιφανειών από αυτούς.

Ασυμπτωματικό είναι ένα άτομο που έχει μολυνθεί με COVID-19 και δεν θα εμφανίσει συμπτώματα. Η ασυμπτωματική μετάδοση αναφέρεται στη μετάδοση του ιού από ένα άτομο, το οποίο δεν θα εμφανίσει συμπτώματα. Υπάρχουν λίγες αναφορές περιστατικών που έχουν επιβεβαιωθεί μετά από εργαστηριακό έλεγχο και μέχρι σήμερα δεν έχει καταγραφεί ασυμπτωματική μετάδοση. Οι ιολογικές μελέτες έχουν επίσης ανιχνεύσει SARS-CoV-2  με PCR χωρίς όμως ο κίνδυνος της μετάδοσης να είναι  ακόμη σαφής(6). Αυτό όμως δεν αποκλείει την πιθανότητα να συμβεί(5).

Ο κίνδυνος μετάδοσης θεωρείται ότι είναι μεγαλύτερος όταν οι ασθενείς είναι συμπτωματικοί,( με μέσο χρόνο έναρξης συμπτωμάτων τις 5 ημέρες(3,6,7, )  από τη στιγμή της μόλυνσης, καθώς το ιικό φορτίο είναι μεγαλύτερο  κατά την έναρξη των συμπτωμάτων( και κυρίως τις πρώτες 3 ημέρες έναρξης συμπτωμάτων(5)) και μειώνεται κατά τη διάρκεια αρκετών ημερών έως εβδομάδων. (6)

Συνοψίζοντας λοιπόν ό χρόνος που μπορεί να μεταδώσει κάποιος ασθενής με νόσο Covid-19 είναι συνήθως από τη 5^η ημέρα νόσου με την έναρξη των συμπτωμάτων όπου το ιικό φορτίο των σταγονιδίων που εκπέμπει είναι μεγάλο, χωρίς όμως να αποκλείεται η μετάδοση από το πρόσυμπτωματικό στάδιο(2-3 ημέρες πριν την έναρξη συμπτωμάτων(9)) με τη διαφορά ότι το ιικό φορτίο μέσω των σταγονιδίων είναι μικρότερο ( αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι μεταδίδει πιο δύσκολα και αυτός που θα μολυνθεί από προσυμτωματικό ή ασυμπτωματικό οι μελέτες δείχνουν ότι μάλλον δε θα αναπτύξει βαριά νόσο(8) χωρίς να σημαίνει ότι αυτοί που θα εκτεθούν σε υψηλό ιικό φορτίο θα αναπτύξουν βαριά νόσο.

Τρόποι μετάδοσης

Ο ιός μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο και μεταξύ ατόμων που βρίσκονται σε στενή επαφή μεταξύ τους(απόσταση μικρότερη των 1,5 μέτρων) και κυρίως μέσω του αναπνευστικού με σταγονίδια από το φτέρνισμα, το βήχα ή την ομιλία. Επίσης, μπορεί να μεταδοθεί μέσω επαφής με επιφάνειες πρόσφατα μολυσμένες με σταγονίδια, αν δεν τηρηθούν  τα μέτρα υγιεινής των χεριών(1) και στη συνέχεια αγγίζοντας το στόμα, τη μύτη ή πιθανώς τα μάτια του. Αυτό δεν θεωρείται ότι είναι ο κύριος τρόπος εξάπλωσης του ιού(10).Επίσης μπορεί να μεταδοθεί και με τη κοπρανοστοματική οδό(11). (προσοχή στη καλή απολύμανση των κοινόχρηστων W.C για αποφυγή μόλυνσης και των χρηστών καθώς και προσοχή κατά την απολύμανσή του οποιασδήποτε W.C. για αποφυγή μόλυνσης του προσωπικού καθαριότητας. )

Μελέτες έχουν δείξει το χρόνο παραμονής ιού SARS-COV-2 σε διάφορες  επιφάνειες. Μία μελέτη διαπίστωσε ότι ο ιός παρέμεινε βιώσιμος έως και 1 ημέρα σε ύφασμα και ξύλο, έως 2 ημέρες σε γυαλί, 4 ημέρες σε ανοξείδωτο χάλυβα και πλαστικό και έως και 7 ημέρες στο εξωτερικό στρώμα μιας ιατρικής μάσκας. Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι ο ιός επέζησε 4 ώρες σε χαλκό, 24 ώρες σε χαρτόνι και έως 72 ώρες σε πλαστικό και ανοξείδωτο χάλυβα. Αυτές οι μελέτες, ωστόσο, διεξήχθησαν υπό εργαστηριακές συνθήκες απουσία πρακτικών καθαρισμού και απολύμανσης και θα πρέπει να ερμηνεύονται με προσοχή στο πραγματικό περιβάλλον(12,13).

ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ

Μετά από αυτή τη δυστυχώς μεγάλη αλλά απαραίτητη εισαγωγή συνεχίζω με τα υγειονομικά πρωτόκολλα. Σε αυτά αναφέρεται εφαρμογή των μέτρων από όλα τα καταλύματα και επιπρόσθετα ανάγκη εκπόνησης σχεδίου δράσης με εκπόνηση πρωτοκόλλων για καταλύματα με πάνω από 50 δωμάτια. Τα πρωτόκολλα αυτά αφορούν τη δράση της ξενοδοχειακής μονάδας σε περίπτωση εμφάνισης ύποπτου κρούσματος (σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες οδηγίες του ΕΟΔΥ).

Στόχος των δράσεων αυτών είναι πρόληψη εμφάνισης νέων κρουσμάτων και η αποτελεσματική διαχείριση των ήδη υπαρχόντων ύποπτων κρουσμάτων για τον περιορισμό της επέκτασης της νόσου στο προσωπικό και τους ενοίκους.

Το Σχέδιο δράσης έχει 4 πυλώνες χοντρικά

1. Ορισμό συντονιστή για την επίβλεψη της εφαρμογής του σχεδίου
2. Εκπαίδευση του προσωπικού για την εφαρμογή και τήρηση του πρωτοκόλλου.( Συνιστάται η μέθοδος e-learning και κρίνεται απαραίτητη η υποχρεωτική παρακολούθηση όλων των εργαζομένων.)
3. Συνεργασία με (ιδιώτη) ιατρό και
4. Ενδεχόμενη πιστοποίηση του τουριστικού καταλύματος ως προς τη λήψη μέτρων πρόληψης και αντιμετώπισης της πανδημίας COVID-19

Θα επικεντρωθώ στο τρίτο σημείο(συνεργασία με τον ιατρό), μιας κατά υπόλοιπα αφορούν εσωτερικές διαδικασίες των ξενοδοχειακών μονάδων. Η συνεργασία με τον ιατρό αφορά ιατρό ( ιδιώτη ) ο οποίος και θα αξιολογεί το ύποπτο κρούσμα, ιατρικά και  πιθανότατα για τη λήψη απόφασης διενέργειας εργαστηριακού ελέγχου στον ασθενή  επισκέπτη του καταλύματος και για τον οποίο θα πρέπει να ενημερωθεί ο ΕΟΔΥ(ακόμη υπάρχει ομιχλώδες τοπίο για το είδος της σύναψης της συνεργασίας και το πως θα αποτυπώνεται αυτή). Για το προσωπικό πιθανώς ο ιατρός αυτός να είναι ο ιατρός εργασίας σε μονάδες όπου είναι απαραίτητη η ύπαρξη του(επιχειρήσεις με αριθμό άνω των 50 εργαζομένων ) ή ο ήδη υπάρχων προσωπικός τους ιατρός( αφού από τα πρωτόκολλά δε γίνεται ιδιαίτερη αναφορά και αφήνεται στον αέρα << Συνιστάται στο προσωπικό να μείνει στο σπίτι και να ζητήσει ιατρική βοήθεια αν παρουσιάζει συμπτώματα σχετικά με την ασθένεια, ειδοποιώντας τον υγειονομικό υπεύθυνο του καταλύματος>>(24).

Γιατί όχι ο ιατρός εργασίας και για τους επισκέπτες; (Νομ.3850/02.06.2010(14). Ο Ιατρός Εργασίας:

• Παρέχει τις υπηρεσίες του για συγκεκριμένες ώρες κάθε μήνα, οι οποίες προσδιορίζονται ανάλογα με τον αριθμό των εργαζομένων της επιχείρησης
• Οι υπηρεσίες που παρέχει αφορούν μόνο τους εργαζομένους της επιχείρησης και της συνθήκες υγιεινής αυτής.

Ο ιατρός αυτός, λοιπόν θα ενεργεί βάσει των οδηγιών του ΕΟΔΥ για τον έλεγχο του COVID-19.

Αυτό σημαίνει αρχικά πως μετά την ιατρική εξέταση του ασθενή και με βάση τις οδηγίες του ΕΟΔΥ θα συστήνει ή όχι εργαστηριακό έλεγχο του ασθενή. Κάτι το οποίο ίσχυε και κατά το διάστημα των προηγούμενων μηνών για το πληθυσμό της Ελλάδας, όπου ανάλογα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ γινόταν εργαστηριακός έλεγχος μετά από παραπομπή σε Νοσοκομείο ή προτεινόταν απλά απομόνωση του υπόπτου και παρακολούθηση του εξ αποστάσεως. ( Πιθανή δημιουργία προβλήματος : ο ιατρός να θεωρεί απαραίτητη τη διενέργεια test και ο ΕΟΔΥ να μην το εγκρίνει, κάτι που γινόταν αρκετές φορές τους προηγούμενους μήνες με τον Ελληνικό πληθυσμό και απλά οδηγούνταν ο ασθενής  σε καραντίνα 14 ημερών και καθημερινή ιατρική παρακολούθηση).

Σε αυτή την περίπτωση και λόγω μη αναλυτικών οδηγιών από τα υγειονομικά πρωτόκολλά έως τώρα δεν υπάρχει διευκρίνιση εάν η λήψη του test θα γίνει στο χώρο του ξενοδοχείου από το συνεργάτη ιατρό ή αν το ύποπτο κρούσμα θα παραπεμφθεί στο Νοσοκομείο ή σε κατάλληλη Ιδιωτική Μονάδα του νησιού για τη λήψη του test. (στο νοσοκομείο η λήψη του test γίνεται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο με αυξημένα μέτρα ασφαλείας, για εξέταση ΜΟΝΟ υπόπτων για Covid-19 περιστατικών και με τον ιατρό να φορά αυξημένα μέτρα προστασίας( ολόσωμη φόρμα προστασίας, μάσκα FFP2, γυαλιά, προσωπίδα, κάλυμμα κεφαλής, ποδονάρια, διπλά γάντια(20,21)) τα οποία και τα αφαιρεί με ειδικό τρόπο και τα εναποθέτει σε κάδους που προορίζονται για μολυσματικό υλικό. Επίσης σε περίπτωση λήψης στο χώρο του Ξενοδοχείου, δεν υπάρχει αναφορά για το πώς και από πού ο ιατρός θα προμηθευτεί το kit του test το οποίο είναι συγκεκριμένο και σε συσκευασία που πληρεί προϋποθέσεις βιοασφάλειας.( https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2020/03/covid-19-ergastiriaki-diagnosi.pdf ) (18)

Σε εμφάνιση ύποπτου κρούσματος και μετά την εξέταση του και τις ανάλογες οδηγίες από τον ΕΟΔΥ μπαίνει σε εφαρμογή το Σχέδιο διαχείρισης ύποπτου κρούσματος.  Ειδικότερα, τώρα  για τη διαχείριση ύποπτου κρούσματος ακολουθείται το σχέδιο αντιμετώπισης ύποπτου κρούσματος του ΕΟΔΥ το οποίο σε γενικές γραμμές με τις μέχρι τώρα οδηγίες περιλαμβάνει  https://eody.gov.gr/2019-ncov-kroysmata-pneymonias-apo-neo-stelechos-koronaioy-stin-poli-wuhan-kina-odigies-gia-xenodocheia-kai-loipa-katalymata-taxidioton/?print=print

Χειρισμός ύποπτου κρούσματος COVID-19 από το νέο κορωναϊό

Εάν ένας επισκέπτης  πληροί τα κριτήρια του ορισμού κρούσματος COVID-19,  εφαρμόζονται τα παρακάτω:

Βήμα 1 . Ο υγειονομικός υπεύθυνος του ξενοδοχείου επικοινωνεί ΑΜΕΣΑ με τον ΕΟΔΥ στα τηλέφωνα 210 5212054 ή τον ειδικό τετραψήφιο αριθμό 1135  (όλο το 24ωρο), για δήλωση του ύποπτου κρούσματος και οδηγίες αντιμετώπισής του.

• Συνιστάται στον ασθενή να παραμείνει στο δωμάτιό του με την πόρτα του δωματίου κλειστή.
• Σε ασθενή, που εμφανίζει συμπτώματα λοίμωξης αναπνευστικού (βήχα, φτέρνισμα, καταρροή), χορηγούνται άμεσα απλή χειρουργική μάσκα και χαρτομάντηλα.
• Αν υπάρχει συνοδός του ασθενούς, που επιθυμεί να μείνει κοντά του για να τον φροντίζει (π.χ. σύζυγος), πρέπει να χορηγηθεί στο συνοδό απλή χειρουργική μάσκα και να του συστηθεί να πλένει τα χέρια του, κάθε φορά που έρχεται σε επαφή με εκκρίσεις του ασθενή (π.χ. σάλιο) και οπωσδήποτε πριν ο συνοδός αγγίξει το πρόσωπό του ή φάει ή πιει.
• Δώστε στο προσωπικό την οδηγία να αποφεύγεται η είσοδος στο δωμάτιο του ασθενούς, αν δεν υπάρχει σημαντικός λόγος. Αν παρουσιαστεί ανάγκη, ένα μέλος προσωπικούτου ξενοδοχείου συνιστάται να ασχολείται κατά αποκλειστικότητα με τυχόν ύποπτο κρούσμα. Με αυτόν τον τρόπο ελαττώνεται ο αριθμός των μελών προσωπικού, που εκτίθενται στο λοιμώδη παράγοντα.
• Ο χρησιμοποιημένος προστατευτικός εξοπλισμός (απλή χειρουργική μάσκα, γάντια) πρέπει να απορρίπτεται σε κάδο και σε καμία περίπτωση να μην ξαναχρησιμοποιείται.
• Μετά την απόρριψη του προστατευτικού εξοπλισμού πρέπει τα χέρια να πλένονται καλά με νερό και σαπούνι. Τονίζεται ότι η χρήση γαντιών δεν υποκαθιστά το πλύσιμο των χεριών, το οποίο και αποτελεί σημαντικότατο μέσο πρόληψης.
• Οι επαγγελματίες υγείας, που θα φροντίσουν το ύποπτο κρούσμα, πρέπει να λαμβάνουν τα μέτρα προφύλαξης για τα νοσήματα που μεταδίδονται με σταγονίδια: μάσκα FFP2, αδιάβροχη ρόμπα με μακριά μανίκια, γάντια, οφθαλμική προστασία (γυαλιά), προσωπίδα.

Καθαριότητα και απολύμανση δωματίου ασθενούς(23)

• Απαιτείται καλός καθαρισμός των επιφανειών, που αγγίζει συχνά ο ασθενής, όπως πόμολα, επιφάνειες της τουαλέτας κ.λ.π., ιδίως αν οι επιφάνειες είναι λερωμένες με βιολογικά υγρά.
• Το προσωπικό καθαριότητας συνιστάται να χρησιμοποιεί απλή χειρουργική μάσκα, γάντια και αδιάβροχη ρόμπα μιας χρήσης. Για όσο χρόνο εργάζεται, το προσωπικό καθαριότητας δεν πρέπει να αγγίζει με τα χέρια του το στόμα, τη μύτη ή τα μάτια του, να καπνίζει ή να τρώει.
• Μετά την αφαίρεση των γαντιών είναι απαραίτητο το καλό πλύσιμο των χεριών με νερό και σαπούνι. Τονίζεται ότι η χρήση γαντιών δενυποκαθιστά το πλύσιμο των χεριών, το οποίο και αποτελεί το σημαντικότερο μέσο πρόληψης.
• Ο καθαρισμός των επιφανειών πρέπει να γίνεται δύο φορές (διπλό πέρασμα) με απολυμαντικό με αντιϊκή δράση. Αποτελεσματικά απολυμαντικά είναι το διάλυμα υποχλωριώδους νατρίου σε διάλυση 1:10 ή η αιθυλική αλκοόλη (οινόπνευμα) 70%
• Οι υφασμάτινες επιφάνειες (πχ ταπετσαρίες επίπλων) πρέπει να καθαρίζονται με συσκευή ατμού (θερμοκρασία> 70°).

Και αν θωρήσουμε πως η αντιμετώπιση του μπορεί να παραλληλιστεί με ανάλογο κρούσμα σε επιβατικό πλοίο είναι ακριβώς οι ίδιες ( η αναφορά των οδηγιών σε πλοίο γίνεται λόγω ποιο επικαιροποιημένων οδηγιών από ΕΟΔΥ 19.05.20 )

Αυτά πρέπει να εφαρμοσθούν μέχρι να γίνει ο εργαστηριακός έλεγχος και έλθει το αποτέλεσμα. Ανάλογα τώρα της κλινικής εικόνας του ασθενή, του αποτελέσματος και των οδηγιών του ΕΟΔΥ μπορεί να συνεχισθούν ή όχι. Και αυτό γιατί ένα αρνητικό αποτέλεσμα για Covid-19 δε σημαίνει μη νόσο αφού πέρα από το ποσοστό ψευδούς αρνητικού αποτελέσματος( γύρω στο 30%, για διάφορους λόγους όπως η μη σωστή λήψη δείγματος, αυξημένος χρόνος μεταφοράς του δείγματος, μη σωστή επεξεργασία κ.τ.λ)   μπορεί ο ασθενής να βρίσκεται σε πρόωρο στάδιο νόσου όπου δεν θα δώσει ακόμη θετικό το test.(15,16,17)

Συνεχίζω με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ για ξενοδοχεία αλλά  σε συνδυασμό με τις οδηγίες για επιβατικό πλοίο (μιας και είναι επικαιροποιημένες). https://eody.gov.gr/2019-ncov-odigies-poy-aforoyn-pliromata-ploion-se-periptosi-ypoptoy-kroysmatos-en-plo/ μετά την εμφάνιση και απομόνωση του ύποπτου κρούσματος.

Βήμα 2. Ο συντονιστής ( υγειονομικός υπεύθυνος στο πλοίο ) του οφείλει να ενημερώσει τους επισκέπτες του καταλύματος ( ισχύει για το πλοίο δεν μπορώ να γνωρίζω αν εφαρμοσθεί στα ξενοδοχεία ή αν γίνει αναζήτηση των επαφών του ύποπτου κρούσματος μέσα από τις καταγραφές κινήσεων στους κοινόχρηστους χώρους του ξενοδοχείου και ενημέρωση μόνο αυτών ) για την εμφάνιση ύποπτου κρούσματος.

Όλοι οι επισκέπτες ( ξανά μπορεί να αφορά μόνο αυτούς που ήρθαν σε επαφή με το ύποπτο κρούσμα ) πρέπει να ενημερωθούν ότι οφείλουν α) να αναφέρουν στον υγειονομικό υπεύθυνο, αν έχουν έρθει σε στενή επαφή(το ποια είναι καθορίζεται στη συνέχεια του κειμένου) με το ύποπτο κρούσμα και β) σε περίπτωση που ασθενήσουν, να ενημερώσουν αμέσως τον συντονιστή.

Τα επόμενα βήματα και οι ενέργειες ορίζονται από το αποτέλεσμα του test.

Σε ΑΡΝΗΤΙΚΟ test.

Συνεννόηση του συντονιστή, ιατρού και ΕΟΔΥ για λήψη απόφασης άρσης των μέτρων απομόνωσης ή όχι και πλάνο παρακολούθησης της υγείας του ασθενή.

Σε ΘΕΤΙΚΟ test

Αν ο ασθενής έχει μεταβεί σε δομή 2βάθμιας φροντίδας υγείας θα αποφασισθεί εκεί αν χρήζει νοσηλείας ή όχι. Σε περίπτωση νοσηλείας του ασθενή αυτός δε επανέρχεται στο κατάλυμα αλλά εφαρμόζεται το σχέδιο δράσης που αφορά τις στενές επαφές του θετικού πλέον κρούσματος. Σε περίπτωση που δεν θεωρηθεί αναγκαία η νοσηλεία του θα μεταφερθεί σε ξενοδοχείο καραντίνας ( αν αναλάβει αυτό το ρόλο κάποιο ξενοδοχείο του νησιού μας) όπου η παρακολούθηση του θα γίνεται από ιατρό (άγνωστο ποιος θα είναι αυτός ο ιατρός).Σε μη ύπαρξη τέτοιου ξενοδοχείου πιθανότατα θα επανέρχεται στο ξενοδοχείο που διαμένει αλλά κατά τη γνώμη μου θα πρέπει η καραντίνα που θα εφαρμοσθεί να είναι σε δωμάτια και περιοχή του ξενοδοχείου που θα χαρακτηρισθούν δωμάτια καραντίνας και τα οποία θα πρέπει να  είναι όσο το δυνατό ποιο απομονωμένα σε σχέση με τα άλλα δωμάτια και εγκαταστάσεις του ξενοδοχείου. Επίσης θα πρέπει να αναληφθεί και η εξυπηρέτηση τους από συγκεκριμένο προσωπικό(καλύτερα σταθερό) που να είναι όσο το δυνατό καλύτερα εκπαιδευμένο στη λήψη ατομικών μέτρων προστασίας καθώς και στα γενικότερα μέτρα. Στενές επαφές του θετικού κρούσματος βάση ΕΟΔΥ(19) είναι :

Επιδημιολογικός ορισμός «επαφής» κρούσματος λοίμωξης COVID-19

Ως «επαφή» κρούσματος λοίμωξης COVID-19 ορίζεται άτομο που δεν εμφανίζει συμπτώματα και είχε ή ενδέχεται να είχε ιστορικό επαφής με κρούσμα λοίμωξης COVID-19.

Ο σχετιζόμενος με την έκθεση κίνδυνος λοίμωξης εξαρτάται από το επίπεδο έκθεσης, ο οποίος, με τη σειρά του, καθορίζει και το είδος της παρακολούθησης. Ο καθορισμός του επιπέδου έκθεσης ενέχει δυσκολίες και απαιτεί τη διενέργεια συνέντευξης με το κρούσμα. Ανάλογα με το επίπεδο της έκθεσης, οι επαφές του κρούσματος κατηγοριοποιούνται σε:

1. “Στενές επαφές” (έκθεση υψηλού κινδύνου)

Ως στενή επαφή πιθανού ή επιβεβαιωμένου κρούσματος λοίμωξης COVID-19 ορίζεται:

• άτομο που ζει στο ίδιο δωμάτιο με τον ασθενή με λοίμωξη COVID-19
• άτομο που είχε άμεση σωματική επαφή με ασθενή με COVID-19 (π.χ. χειραψία)
• άτομο με απροφύλακτη επαφή με μολυσματικές εκκρίσεις ασθενή με COVID-19
• άτομο που είχε επαφή πρόσωπο με πρόσωπο με ασθενή με COVID-19 σε απόσταση <2 μέτρων και για χρόνο >15 λεπτών
• επαγγελματίας υγείας ή άλλο άτομο που παρείχε άμεση φροντίδα σε ασθενή με COVID-19 ή εργαζόμενος σε εργαστήριο που χειρίστηκε κλινικό δείγμα ασθενούς με COVID-19, χωρίς λήψη ή επί αστοχίας των ενδεδειγμένων μέτρων ατομικής προστασίας
• συνταξιδιώτης στο ίδιο αεροσκάφος, ο οποίος καθόταν σε απόσταση δύο σειρών θέσεων (προς κάθε κατεύθυνση) από τον ασθενή με λοίμωξη COVID-19 , άτομα που ταξίδευαν μαζί ή φρόντισαν τον ασθενή και μέλη του πληρώματος που εξυπηρέτησαν το συγκεκριμένο τμήμα του αεροσκάφους όπου καθόταν ο ασθενής (επί ύπαρξης σοβαρών συμπτωμάτων ή μετακινήσεων του ασθενούς εντός του αεροσκάφους, που ενδέχεται να συνεπάγονται περισσότερο εκτεταμένη έκθεση, οι επιβάτες που κάθονταν στο ίδιο τμήμα του αεροσκάφους ή ακόμη και όλοι οι επιβάτες της πτήσης μπορεί να θεωρηθούν στενές επαφές).

2. “Περιστασιακές επαφές “(έκθεση χαμηλού κινδύνου)

Ως περιστασιακή επαφή πιθανού ή επιβεβαιωμένου κρούσματος COVID-19 ορίζεται:

• άτομο που παρέμεινε σε κλειστό χώρο με τον ασθενή με COVID-19 για διάστημα < 15 λεπτά ή σε απόσταση > 2 μέτρα.
• άτομο που είχε επαφή πρόσωπο με πρόσωπο με ασθενή με COVID-19 για διάστημα <15 λεπτών και σε απόσταση <2 μέτρων.
• άτομο που ταξίδεψε μαζί με τον ασθενή με COVID-19 με οποιοδήποτε μεταφορικό μέσο

Μεγαλύτερη διάρκεια επαφής συνεπάγεται αυξημένο κίνδυνο μετάδοσης. Το όριο των 15 λεπτών έχει επιλεγεί αυθαίρετα για καθαρά πρακτικούς σκοπούς. Οι αρχές δημόσιας υγείας μπορεί, με βάση την εκτίμηση κινδύνου κατά περίπτωση, να εξετάσουν το ενδεχόμενο διεύρυνσης της διερεύνησης και παρακολούθησης των επαφών, έτσι ώστε αυτή να περιλάβει και άτομα που είχαν μικρότερη διάρκεια επαφής με τον ασθενή με COVID-19.

Βήμα3.

Βήματα διαχείρισης επαφών μετά την αναγνώριση κρούσματος COVID-19

Αμέσως μετά την εργαστηριακή επιβεβαίωση κρούσματος COVID-19 ακολουθούν τα παρακάτω βήματα(19):

• αναγνώριση των επαφών και κατηγοριοποίησή τους ως στενών (έκθεση υψηλού κινδύνου) ή περιστασιακών (έκθεση χαμηλού κινδύνου)
• εντοπισμός και διερεύνηση των επαφών (δηλαδή επικοινωνία με αυτά και εκτίμηση κινδύνου)
• διαχείριση και παρακολούθηση των επαφών (δηλαδή ενημέρωση, συστάσεις, επανεκτίμηση, περιλαμβανομένου εργαστηριακού ελέγχου επί ενδείξεων)
• παρακολούθηση των αποτελεσμάτων της διερεύνησης από την ομάδα διαχείρισης της επιδημίας

Κύριες ενέργειες όσον αφορά τις επαφές

“Στενές επαφές” (έκθεση υψηλού κινδύνου):

• Απομόνωση και αποφυγή κάθε κοινωνικής επαφής (Καραντίνα άρα εφαρμογή των μέτρων που αναλύθηκαν παραπάνω στην απομόνωση του ύποπτου κρούσματος)
• Καθημερινή παρακολούθηση για εμφάνιση συμπτωμάτων λοίμωξης COVID-19 (περιλαμβανομένου πυρετού οποιουδήποτε ύψους, βήχα ή δύσπνοιας)
• Επιπλέον ενεργητική παρακολούθηση του ατόμου από τις αρμόδιες υπηρεσίες δημόσιας υγείας( ή τον ιατρό συνεργάτη με δια ζώσης επίσκεψη ή μέσω τηλεδιάσκεψης), μέχρι τη συμπλήρωση 14 ημερών από την τελευταία ημερομηνία έκθεσης (διευκόλυνση, από την πλευρά του ατόμου, της πρόσβασης και επικοινωνίας των υπηρεσιών δημόσιας υγείας ή του ιατρού συνεργάτη για την ενεργητική παρακολούθηση).

“Περιστασιακές επαφές” (έκθεση χαμηλού κινδύνου):

• Επαγρύπνηση του ατόμου για εμφάνιση συμπτωμάτων λοίμωξης COVID-19 (περιλαμβανομένου πυρετού οποιουδήποτε ύψους, βήχα ή δύσπνοιας), μέχρι τη συμπλήρωση 14 ημερών από την τελευταία ημερομηνία έκθεσης
• Ανάλογα με τη συγκεκριμένη περίπτωση, απόφαση για περαιτέρω ενέργειες από τις αρμόδιες υπηρεσίες δημόσιας υγείας

Εμφάνιση συμπτωμάτων σε επαφή κρούσματος λοίμωξης COVID-19:

Σε όλες τις επαφές κρούσματος λοίμωξης COVID-19, στενές ή περιστασιακές, θα πρέπει να δοθεί η οδηγία, επί εμφάνισης οποιουδήποτε συμπτώματος εντός του διαστήματος των 14 ημερών από την τελευταία ημερομηνία έκθεσης, για άμεση απομόνωση, επικοινωνία με τον ΕΟΔΥ και άμεση ιατρική εκτίμηση. Εφόσον δεν παρουσιαστούν συμπτώματα εντός των 14 ημερών από την τελευταία ημερομηνία έκθεσης, θεωρείται ότι τα άτομα δεν διατρέχουν πλέον κίνδυνο εμφάνισης λοίμωξης COVID-19. Η εφαρμογή των παραπάνω μέτρων μπορεί να τροποποιηθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες δημόσιας υγείας, ανάλογα με την εκτίμηση κινδύνου κάθε μεμονωμένου κρούσματος και των επαφών του.

Βήμα4

Τι πρέπει να γίνει στην περίπτωση, που χρειαστεί ένας πελάτης του ξενοδοχείου να περιοριστεί  στο δωμάτιό του (καραντίνα στο χώρο του ξενοδοχείου 1-14 μέρες), επειδή είχε στενή επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα COVID-19;(1)

• Συστήνεται να γίνεται σίτιση στο δωμάτιο και το άτομο σε απομόνωση να μη χρησιμοποιεί τους κοινόχρηστους χώρους του ξενοδοχείου
• Το προσωπικό του ξενοδοχείου αποφεύγει να εισέρχεται στο δωμάτιο, αν δεν υπάρχει σημαντικός λόγος
• Κατά την είσοδο στο δωμάτιο, συστήνεται η χρήση απλής χειρουργικής μάσκας και γαντιών
• Κατά την έξοδο από το δωμάτιο, τα χρησιμοποιημένα γάντια και μάσκα απορρίπτονται και ακολουθεί υγιεινή των χεριών
• Συστήνεται να ληφθεί μέριμνα, ώστε περιορισμένος -κατά το δυνατόν- αριθμός προσωπικού να έρχεται σε επαφή με το άτομο σε καραντίνα

Σε περίπτωση φιλοξενίας του επιβεβαιωμένου με εργαστηριακό έλεγχο PCR ασθενή από Covid-19 στο αρχικό ξενοδοχείο παραμονής του και όχι σε ξενοδοχείο καραντίνας θεωρώ ότι πρέπει να ορισθούν χώροι απομακρυσμένοι από τα υπόλοιπα δωμάτια και εγκαταστάσεις και να ορισθεί συγκεκριμένο προσωπικό που θα ασχολείται με την εξυπηρέτηση τους.

Βάση των οδηγιών του ΕΟΔΥ(22) για τα ξενοδοχεία καραντίνας ορίζονται τα εξής : Με τον όρο καραντίνα νοείται ο περιορισμός των δραστηριοτήτων και/ή ο διαχωρισμός από άλλους, ύποπτων προσώπων που δεν νοσούν κατά τέτοιο τρόπο που να εμποδίζεται η πιθανή εξάπλωση λοίμωξης ή μόλυνσης.  Σε περίπτωση που μπαίνουν σε καραντίνα άτομα που θεωρούνται στενές επαφές ή κρούσμα στο χώρο ενός ξενοδοχείου για 14 μέρες, σύμφωνα με το άρθρο 32 του Διεθνή Υγειονομικού Κανονισμού (ΔΥΚ) συστήνονται τα εξής:

Γενικές αρχές(22)

1. Υποδομή: δεν υπάρχουν ειδικές οδηγίες όσον αφορά την υποδομή του χώρου καραντίνας, ωστόσο ο χώρος πρέπει να διαμορφώνεται έτσι ώστε να μην αυξάνει περαιτέρω τη πιθανή μετάδοση της λοίμωξης.
2. Διαμονή και προμήθειες:στους ταξιδιώτες πρέπει να παρέχεται επαρκής τροφή και νερό, κατάλληλη διαμονή, ρουχισμός, προστασία των αποσκευών και άλλων περιουσιακών τους στοιχείων, κατάλληλη ιατρική περίθαλψη και τα απαραίτητα μέσα επικοινωνίας στην δική τους γλώσσα. Η χρήση μάσκας για αυτούς που βρίσκονται σε καραντίνα δεν είναι απαραίτητη.
3. Επικοινωνία: Η επικοινωνία με τα άτομα σε καραντίνα θα πρέπει να γίνεται σε γλώσσα κατανοητή από αυτά και τα άτομα θα πρέπει από την αρχή να ενημερωθούν για τη διάρκεια της καραντίνας, την παρακολούθηση της υγείας τους, τα στοιχεία επικοινωνίας της πρεσβείας τους στη χώρα, τα δικαιώματα τους και τις παροχές που θα έχουν κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Θα πρέπει να προβλεφθεί η επικοινωνία των ατόμων σε καραντίνα με τα άτομα της οικογένειας τους. Για αποφυγή πανικού πρέπει να χρησιμοποιούνται κατάλληλοι τρόποι επικοινωνίας. Τα άτομα που βρίσκονται σε καραντίνα πρέπει να ενημερώνονται σχετικά με τα συμπτώματα της λοίμωξης COVID-19 ώστε να μπορούν να αναζητήσουν βοήθεια σε περίπτωση που νοσήσουν. Εάν είναι δυνατόν θα πρέπει να υπάρχει πρόσβαση στο διαδίκτυο, στις ειδήσεις, και σε δραστηριότητες αναψυχής.
4. Σεβασμός και αξιοπρέπεια: Οι ταξιδιώτες πρέπει να αντιμετωπίζονται με σεβασμό όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ελευθερία τους και να ελαχιστοποιείται κάθε δυσφορία που σχετίζεται με τέτοια μέτρα λαμβάνοντας υπόψη το φύλο, τα κοινωνικοπολιτιστικά, εθνικά ή θρησκευτικά τους χαρακτηριστικά.
5. Διάρκεια καραντίνας: Το χρονικό διάστημα 14 ημερών αντιστοιχεί στο χρόνο επώασης της νόσου σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, ωστόσο μπορεί να παραταθεί λόγω καθυστερημένης έκθεσης.
6. Προσωπικό:Όλο το προσωπικό που εργάζεται στην εγκατάσταση καραντίνας πρέπει να έχει κατάρτιση σχετικά με τις προφυλάξεις: διατήρηση απόστασης 1,5 μέτρου από τα άτομα, χρήση χειρουργικής μάσκας, γαντιών και πλύσιμο χεριών και αναπνευστική υγιεινή, συχνή υγιεινή των χεριών, ιδιαίτερα μετά από επαφή με αναπνευστικές εκκρίσεις, πριν από το φαγητό και μετά τη χρήση της τουαλέτας (η υγιεινή των χεριών περιλαμβάνει είτε καθαρισμό των χεριών με σαπούνι και νερό είτε το τρίψιμο των χεριών με αλκοολούχο διάλυμα, το τρίψιμο με αλκοολούχο διάλυμα είναι προτιμότερο όταν τα χέρια δεν είναι εμφανώς λερωμένα, πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό ηδόταν είναι εμφανώς λερωμένα).
7. Άτομα σε καραντίνα: Πρέπει να γνωρίζουν να ασκούν την αναπνευστική υγιεινή και να συνειδητοποιούν τη σημασία της κάλυψης της μύτης και του στόματος τους με εύκαμπτο αγκώνα ή χαρτομάντιλο, όταν βήχουν ή φτερνίζονται, απορρίπτουν αμέσως το χαρτομάντιλο και πραγματοποιούν υγιεινή χεριών). Οι ίδιες συμβουλές για προφυλάξεις θα πρέπει να δίνονται σε όλα τα άτομα που βρίσκονται σε καραντίνα κατά την άφιξή τους. Πρέπει να παραμένουν στον χώρο απομόνωσης τους. Αν υπάρχει μπαλκόνι τότε δεν πρέπει να επικοινωνούν με άτομα που βρίσκονται σε διπλανά μπαλκόνια.
8. Αναζήτηση ιατρικής φροντίδας:Τόσο το προσωπικό όσο και τα άτομα που βρίσκονται σε καραντίνα θα πρέπει να κατανοούν τη σημασία της άμεσης αναζήτησης ιατρικής φροντίδας σε περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων.

Απαιτήσεις για τον χώρο της καραντίνας(22)

1. Τα δωμάτια φιλοξενίας των ατόμων σε καραντίνα πρέπει να έχουν φυσικό επαρκή αερισμό. Εάν δεν είναι εφικτός ο φυσικός αερισμός θα πρέπει ο τεχνητός αερισμός να παρέχει 100% φρέσκο αέρα χωρίς ανακύκλωση.
2. Κάθε άτομο θα πρέπει να διαμένει σε ξεχωριστό δωμάτιο με εσωτερική ατομική τουαλέτα εξοπλισμένη με υγρό σαπούνι και νερό.
3. Εάν δεν είναι δυνατόν να τεθούν σε καραντίνα τα άτομα της ίδιας οικογένειας σε ξεχωριστά δωμάτια, τότε θα πρέπει να υπάρχει μεταξύ των κρεβατιών απόσταση 1 μέτρου. Τα άτομα σε καραντίνα θα πρέπει να διατηρούν τουλάχιστον 1 μέτρου απόσταση μεταξύ τους κάθε στιγμή.

Μέτρα υγιεινής(22)

1. Οι εγκαταστάσεις της καραντίνας θα πρέπει να καθαρίζονται και να απολυμαίνοντας καθημερινά (1 μέρος οικιακής χλωρίνης και 99 μέρη νερό ή με αιθανόλη 70%). Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δίνεται στις επιφάνειες που αγγίζονται συχνά με τα χέρια όπως τα κομοδίνα, τα κεφαλάρια των κρεβατιών και την υπόλοιπη επίπλωση των δωματίων, τις τουαλέτες, τους νιπτήρες, τα πόμολα κ.τ.λ. (23)
2. Το προσωπικό που θα εισέρχεται στο δωμάτιο στο οποίο βρίσκεται άτομα σε καραντίνα θα πρέπει να φορά γάντια μίας χρήσης και χειρουργική μάσκα και να εφαρμόζει υγιεινή των χεριών μετά την απόρριψή τους.
3. Τα κλινοσκεπάσματα και ο ρουχισμός θα πρέπει να συλλέγεται σε πλαστικές σακούλες και στη συνέχεια να πλένεται με απορρυπαντικό και νερό σε θερμοκρασία 60–90 °C και να στεγνώνουν πλήρως.
4. Τα απορρίμματα θα πρέπει να συλλέγονται σε πλαστικές σακούλες και να απορρίπτονται σε εγκεκριμένους χώρους διάθεσης απορριμμάτων.
5. Τα άτομα που μεταφέρουν τα τρόφιμα θα πρέπει να φορούν χειρουργική μάσκα και γάντια και να αφήνουν τον δίσκο με τα τρόφιμα έξω από την πόρτα του δωματίου.
6. Εάν δεν χρησιμοποιούνται πιάτα και μαχαιροπήρουνα μίας χρήσης τότε θα πρέπει μετά την κατανάλωση του γεύματος ο δίσκος και τα πιάτα να μεταφέρονται σε σακούλα στον χώρο πλύσης σκευών και στη συνέχεια να πλένονται και να απολυμαίνονται στους 77 °C ή περισσότερο για τουλάχιστον 30 δευτερόλεπτα ή στους 82 °C ή με διάλυμα χλωρίου περιεκτικότητας 200 ppm.

Έγκαιρη διάγνωση και διαχείριση περιστατικού(22)

1. Η παρακολούθηση της υγείας των ατόμων θα πρέπει να γίνεται καθημερινά από τους ίδιους δύο φορές την ημέρα και να περιλαμβάνει μέτρηση της θερμοκρασίας του σώματος και αναφορά για την εμφάνιση συμπτωμάτων. Τα άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου πρέπει να παρακολουθούνται επιπλέον για την πορεία της υγείας τους και την εκδήλωση συμπτωμάτων από τα υποκείμενα νοσήματα που πάσχουν.
2. Η θερμομέτρηση και η αναφορά των συμπτωμάτων θα πρέπει να γίνεται και τηλεφωνικά σε άτομο στη ρεσεψιόν το οποίο θα καταγράφει τα αποτελέσματα της παρακολούθησης σε ονομαστική κατάσταση δύο φορές την ημέρα: το πρωί στις 10:00 και το απόγευμα στις 18:00. Εάν όμως ενδιάμεσα παρουσιαστούν συμπτώματα αμέσως θα πρέπει να αναφερθούν και να ακολουθήσει ιατρική εξέταση και να ακολουθηθούν οι διαδικασίες που ορίζει ο ΕΟΔΥ.
3. Κάθε άτομο σε καραντίνα που αναπτύσσει πυρετό ή αναπνευστικά συμπτώματα, σε οποιοδήποτε σημείο της περιόδου της καραντίνας, θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ύποπτο περιστατικό νόσου COVID-19.
4. Συνιστάται η εξέταση κλινικών δειγμάτων του αναπνευστικού κατά το τέλος της καραντίνας ανεξάρτητα εάν ανέπτυξαν ή όχι συμπτώματα εφόσον είναι εφικτό.

Πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα, ώστε να υπάρχει άμεσα προσβάσιμο στο ξενοδοχείο επαρκές αναλώσιμο υλικό για την πρόληψη των λοιμώξεων:

• σαπούνι και νερό ή αλκοολούχο διάλυμα καθαρισμού χεριών
• χαρτομάντιλα
• απλές χειρουργικές μάσκες
• γάντια μιας χρήσης
• θερμόμετρα
• σακούλες απορριμμάτων
• υγρά καθαρισμού επιφανειών

Αρχείο μελών προσωπικού και όλων των ατόμων σε καραντίνα

Για τους σκοπούς δράσεων προστασίας της δημόσιας υγείας, η διεύθυνση του ξενοδοχείου οφείλει να τηρεί αρχείο των μελών προσωπικού και όλων των ατόμων που διέμειναν στο ξενοδοχείο -όνομα, εθνικότητα, ημερομηνία άφιξης και αναχώρησης, στοιχεία επικοινωνίας (διεύθυνση, τηλέφωνο, e-mail)-, ώστε να καθίσταται δυνατή η επικοινωνία με τις στενές επαφές τυχόν κρούσματος COVID-19, που ενδέχεται να ταυτοποιηθεί εκ των υστέρων.

Προτάσεις

Όπως μπορείτε  να δείτε, δεν είναι μια απλή διαδικασία η εφαρμογή του σχεδίου δράσης από τη στιγμή που θα εμφανισθεί ένα ύποπτο κρούσμα Covid-19 στο χώρο του ξενοδοχείου σας αλλά χρειάζεται άμεση και στοχευμένη κινητοποίηση. Ακόμη περισσότερο σε μια ξενοδοχειακή μονάδα πάνω των 50 δωματίων όπου το σχέδιο δράσης βάση των πρωτοκόλλων πρέπει να υπάρχει έτοιμο από πριν.

Χρειάζεται λοιπόν καλή εκπαίδευση του προσωπικού σε κανόνες υγιεινής και εφαρμογής μέτρων προστασίας και ευλαβική τήρηση των κανόνων απολύμανσης, καθαρισμού και προσωπικής υγιεινής, καθώς και των μέτρων αποστασιοποίησης.

Ιδιαίτερα σημαντική είναι η καταγραφή των επισκεπτών καθώς και των χώρων που αυτοί κινούνται, ακόμη και ο χρόνος εισόδου και  παραμονής τους σε εγκαταστάσεις της μονάδας σας. Επίσης η καταγραφή των ομάδων που μπορεί να συγχρωτισθούν μαζί σε κάποια δραστηριότητα. Πχ. πόσοι και ποιοι πήραν το πρωινό μαζί την ίδια ώρα και ποιοι ήταν στο ίδιο τραπέζι. Πόσα παιδιά και ποια ήταν μαζί σε δραστηριότητες. Ποιοι από το προσωπικό εξυπηρέτησαν και ποιους κτλ. Αυτό γιατί θα είναι ιδιαίτερα σημαντική η έγκαιρη και εύκολη ιχνηλάτιση των επαφών του ύποπτου ( και ακόμη περισσότερο του επιβεβαιωμένα θετικού κρούσματος) ώστε να 1. Διαχωρισθούν σε επαφές χαμηλού ή υψηλού ρίσκου και 2. να δοθούν οδηγίες απομόνωσης εκεί που συνίσταται, ώστε να υπάρξει αποτελεσματική καταπολέμηση της διασποράς στους υπόλοιπους ενοίκους του ξενοδοχείου και να αυξήσετε το επίπεδο ασφαλείας αλλά και  να επαναφέρετε  το αίσθημα ασφάλειας στους υπόλοιπους πελάτες σας..

Σημαντικός, είναι επίσης και ο χρόνος έκδοσης αποτελέσματος του test σε περίπτωση διενέργειας του, αφού όπως διαβάσατε ακολουθείται άλλη διαδικασία στην ιχνηλάτηση των επαφών επιβεβαιωμένου κρούσματος, όπου ιδιαίτερα σημαντική είναι η γρήγορη έναρξη της..

Είμαστε τυχεροί στο νησί μας αφού πλέον υπάρχει  στο Νοσοκομείο, μηχάνημα διενέργειας  μοριακού test,  ( από όσο μπορώ να γνωρίζω από το prospectus του είναι εφάμιλλο όσο αφορά την ευαισθησία και ειδικότητα των ανάλογων που λειτουργούν ήδη) φτάνει και να λειτουργήσει με όσο το δυνατόν περισσότερα test.

Προσωπική μου άποψη είναι ότι όσο πιο μικρή η μονάδα ή όσο μικρότερος ο αριθμός δωματίων ή όσο μικρότερος αριθμός υπαλλήλων σε συγκεκριμένους τομείς, τόσο ασφαλέστερη η διαδικασία τήρησης των μέτρων προστασίας. Αυτό γιατί μετά τη κατάλληλη εκπαίδευση του προσωπικού στα μέτρα προστασίας και απολύμανσης, όσο λιγότερα άτομα ενέχονται σε αυτές τις διαδικασίες τόσο μικρότερη η πιθανότητα λάθους εφαρμογής αυτών.

Επίσης κατά την αναχώρηση αναφέρονται δύο τρόποι καθαρισμού και απολύμανσης του δωματίου έτσι ώστε να παραχωρηθεί στον επόμενο πελάτη(24)

<<Για τις αναχωρήσεις, δυνατότητα επιλογής μεταξύ 2 πρωτοκόλλων:

1.κανονικός καθαρισμός και αναμονή 24 ωρών πριν το δωμάτιο διατεθεί σε πελάτη ή

2.σχολαστικός καθαρισμός -απολύμανση (πχ με ατμοκαθαριστή) στις επίμαχες επιφάνειες δωματίου και μπάνιου>>

Προσωπική μου άποψη είναι να επιλέξετε ( αν είναι δυνατόν ) την επιλογή 1 με σχολαστικό καθαρισμό όμως( και ίσως με τη ταυτόχρονη χρήση του ατμοκαθαριστή) η οποία θα σας διασφαλίσει και τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια καθώς και τη μέγιστη δυνατή  επικοινωνία προς τον πελάτη σας, όσο αφορά την ασφάλεια του δωματίου( έντυπο που να αναφέρει ότι έχει γίνει καθαρισμός με τους προτεινόμενους κανόνες ασφαλείας από της Ελληνικές Υπηρεσίες Υγείας και ότι έχει μείνει 24 ώρες ελεύθερο με αερισμό.)

Επίσης προτείνω να διασφαλίσετε αριθμό δωματίων τα οποία θα είναι κενά για τη καραντίνα ύποπτων κρουσμάτων ή επαφών επιβεβαιωμένου κρούσματος, ακόμη και σε ύπαρξη ξενοδοχείου καραντίνας στο νησί μας, εκτός και αν διασφαλισθεί από το ΥΥ ότι αυτό το ξενοδοχείο θα φιλοξενεί όχι μόνο τα επιβεβαιωμένα κρούσματα αλλά και τις ύποπτες επαφές αυτών .

Σε άλλη περίπτωση πιθανώς να κληθείτε εσείς να φιλοξενήσετε τις επαφές υψηλού κινδύνου, οπότε καλύτερα να έχετε ορίσει από πριν ποια δωμάτια θα παραχωρήσετε σε αυτές. Και σίγουρα θα τα χρειασθείτε σε περίπτωση ύποπτου κρούσματος με ήπια συμπτωματολογία όπου ο ΕΟΔΥ δε θα δίνει άδεια διενέργειας test.

Επίσης θα τα χρειασθείτε και στη περίπτωση μη λειτουργίας του μηχανήματος στο νησί μας οπότε και επάνοδο του πελάτη σας στο κατάλυμα, σε περίπτωση που δε χρήζει νοσηλείας, και σε αναμονή του αποτελέσματος από τα Ιωάννινα. Χρόνος αναμονής από την έως τώρα εμπειρία μου, μιας και έχω παραπέμψει ύποπτα περιστατικά που αφορούσαν κατοίκους του νησιού μας, από 30-45 ώρες.

Πιστεύω πως έχω καλύψει όλες τις περιπτώσεις όπου γίνεται αναφορά του << βάση οδηγιών του ΕΟΔΥ >> στα υγειονομικά πρωτόκολλα

(*) Ο κ. Σ. Γαλάνης είναι Ιδιώτης Γενικός/Οικογενειακός Ιατρός, MSc Διαχείριση Νοσημάτων Γήρανσης. Εκλέκτορας Π.Ι.Σ για τον Ι.Σ.Κέρκυρας. Ειδικός Γραμματέας ΕΝΙ-ΕΟΠΥΥ για τη περιφέρεια. Πρώην Γεν. Γραμματέας Ι.Σ.Κέρκυρας. Πιστοποιημένος ιατρός για Covid-19 από W.H.O. Πιστοποιημένος Ιατρός για την AXA ασφαλιστική( Βρετανικό κομμάτι). Favored provider for Corfu from SOS Denmark Insurance. Certified provider for Falk, Gouda Scandinavian insurances.

Η δημοσίευση γίνεται κατόπιν σχετικής αδείας από τον ξενοδόχο κ. Κ. Μέριανο, που ζήτησε την σύνταξη της προσέγγισης αυτής, από τον κ. Γαλάνη, ενόψη των απαιτήσεων για την εφαρμογή των Υγειονομικών Πωρτοκόλλων

Βιβλιογραφία  

1. Λοίμωξη Αναπνευστικού COVID-19 από νέο στέλεχος ΚΟΡΟΝΑΪΟΥ SARS-CoV-2 – Οδηγίες για ξενοδοχεία και λοιπά καταλύματα ταξιδιωτών,ΕΟΔΥ

https://eody.gov.gr/2019-ncov-kroysmata-pneymonias-apo-neo-stelechos-koronaioy-stin-poli-wuhan-kina-odigies-gia-xenodocheia-kai-loipa-katalymata-taxidioton/?print=print

2. Λοίμωξη από τον νέο κορωνοϊό Covid-19 – Κριτήρια για εργαστηριακό έλεγχο,ΕΟΔΥ

https://eody.gov.gr/neos-koronoios-covid-19-kritiria-gia-ergastiriako-elegcho/

3. Coronavirus

https://www.who.int/health-topics/coronavirus#tab=tab_

4. Symptoms of Coronavirus,Centers for disease Control and Prevention

https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/symptoms-testing/symptoms.html

5.Coronavirus disease 2019 (COVID-19) Situation Report – 73, World Health Organization

https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200402-sitrep-73-covid-19.pdf?sfvrsn=5ae25bc7_4

6. Interim Clinical Guidance for Management of Patients with Confirmed Coronavirus Disease (COVID-19)

https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/hcp/clinical-guidance-management-patients.html

7. Estimated Incubation Period of COVID-19, American College of Cardiology

https://www.acc.org/latest-in-cardiology/journal-scans/2020/05/11/15/18/the-incubation-period-of-coronavirus-disease

8. Does a high viral load or infectious dose make covid-19 worse?
   https://www.newscientist.com/article/2238819-does-a-high-viral-load-or-infectious-dose-make-covid-19-worse/
9. Temporal dynamics in viral shedding and transmissibility of COVID-19,Nature Medicine

https://www.nature.com/articles/s41591-020-0869-5

10. How COVID-19 Spreads, Centers for disease Control and Prevention

https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/prevent-getting-sick/how-covid-spreads.html

11. COVID-19: faecal–oral transmission?,Nature Medicine

https://www.nature.com/articles/s41575-020-0295-7

12. Cleaning and disinfection of environmental surfaces in the context of COVID-19, Interim guidance 15 May 2020, World Health Organization

https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/332096/WHO-2019-nCoV-Disinfection-2020.1-eng.pdf?sequence=1&isAllowed=y

13. Οδηγίες για τον καθαρισμό και την απολύμανση του περιβάλλοντος Χώρων Παροχής Υπηρεσιών Υγείας που έχουν εκτεθεί στον ιό SARS-CoV-2,ΕΟΔΥ

https://eody.gov.gr/odigies-gia-ton-katharismo-perivallontos-choron-parochis-ypiresion-ygeias-poy-echoyn-ektethei-ston-io-sars-cov-2/

14. Νόμος 3850/2010 – ΦΕΚ Α-84/2-6-2010 Κύρωση του Κώδικα Νόμων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων.

https://www.e-nomothesia.gr/kat-ergasia-koinonike-asphalise/n-3850-2010.html

15. False-Negative Rate of RT-PCR SARS-CoV-2 Tests, American College of Cardiology

https://www.acc.org/latest-in-cardiology/journal-scans/2020/05/18/13/42/variation-in-false-negative-rate-of-reverse

16. Real-time RT-PCR in COVID-19 detection: issues affecting the results, Alireza Tahamtanand Abdollah Ardebili Published online 2020 Apr 22

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7189409/

17. COVID-19 Test Results: Don’t Discount Clinical Intuition,Medscape Family Medicine

https://www.medscape.com/viewarticle/930650#vp_3

18. Οδηγίες για την εργαστηριακή διερεύνηση για το νέο κορωνοϊό SARS-CoV-2 13 Μαρτίου 2020,ΕΟΔΥ

https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2020/03/covid-19-ergastiriaki-diagnosi.pdf

19. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΑΦΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΛΟΙΜΩΞΗ COVID-19 04/03/2020,ΕΟΔΥ

https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2020/03/covid-19-diaxeirisi-epafon.pdf

20. Συστηνόμενος Εξοπλισμός Ατομικής Προστασίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, ανάλογα με το χώρο παροχής υγείας και το πλαίσιο εργασίας

https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2020/04/covid19-ppe-ergasia-21-4-2020.pdf

21. COVID-19 – Οδηγίες για ιδιώτες ιατρούς,ΕΟΔΥ

https://eody.gov.gr/covid-19-odigies-gia-idiotes-iatroys/

22. Οδηγίες για ξενοδοχείο σε καραντίνα,ΕΟΔΥ

https://eody.gov.gr/odigies-gia-xenodocheio-se-karantina/

23. Οδηγίες για τον περιβαλλοντικό καθαρισμό μη υγειονομικών μονάδων που έχουν εκτεθεί στον ιό SARS-CoV-2,ΕΟΔΥ

https://eody.gov.gr/odigies-gia-ton-perivallontiko-katharismo-mi-ygeionomikon-monadon-poy-echoyn-ektethei-ston-io-sars-cov-2/

24. ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

https://money-tourism.gr/wp-content/uploads/2020/05/protokolla-covid-final-2020.pdf