O ευρωπαϊκός τουρισμός συνέχισε τη δυναμική του ανάκαμψη, κατά τους τελευταίους μήνες του 2023, πλησιάζοντας τα προ-πανδημικά επίπεδα, παρά τις πληθωριστικές πιέσεις, με τις διεθνείς τουριστικές αφίξεις να υπολείπονται μόλις κατά 1,6% και οι διανυκτερεύσεις 0,6%, έναντι του 2019. Η ταξιδιωτική ζήτηση για την Ευρώπη αναμένεται να συνεχιστεί και το 2024, παρά το γεγονός ότι το κόστος των ταξιδιωτικών πακέτων έχει “εκτιναχθεί” κατά 50% περίπου.
Αυτό προκύπτει από την τελευταία, τριμηνιαία έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ταξιδίων (ETC), με τίτλο “European Tourism Trends & Prospects”, η οποία εξετάζει τις τουριστικές επιδόσεις στην Ευρώπη κατά τους τελευταίους μήνες του 2023.
Η ανάκαμψη της ζήτησης στη Γηραιά ήπειρο τροφοδοτήθηκε από την ισχυρή ενδοευρωπαϊκή ταξιδιωτική κίνηση, κυρίως από τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ολλανδία, ενώ οι αφίξεις από μακρινούς προορισμούς ανέκαμψαν, αλλά με βραδύτερο ρυθμό και παρουσιάζοντας σημαντικές διακυμάνσεις μεταξύ περιοχών, όπως η Ασία-Ειρηνικός και η Βόρεια Αμερική.
Προορισμοί με καλή σχέση ποιότητας-τιμής σε υψηλή ζήτηση
Τα δύο τρίτα των ευρωπαϊκών προορισμών σημείωσαν πλήρη ανάκαμψη ή αφίξεις και διανυκτερεύσεις αυξημένες κατά 10%, έναντι του 2019. Οι προορισμοί της Νότιας Ευρώπης ήταν και πάλι “πρωταγωνιστές”, λόγω των ευνοϊκών καιρικών συνθηκών, που επεκτάθηκαν και κατά την ενδιάμεση περίοδο, με τη Σερβία να σημειώνει τη μεγαλύτερη αύξηση στις αφίξεις (+15%), με επόμενη την Πορτογαλία (+11%). Ακολούθησαν το Μαυροβούνιο (+10%), η Τουρκία (+9%) και η Μάλτα (+8%). Αυτοί οι προορισμοί είναι επίσης δημοφιλείς για διακοπές all-inclusive και για το πιο προσιτό ταξιδιωτικό κόστος.
Άλλες χώρες που σημείωσαν επίσης σημαντική ανάκαμψη, σε σχέση με το 2019, ήταν η Ισλανδία, η οποία κατέγραψε αύξηση 12% στις αφίξεις ακόμη και εν μέσω ηφαιστειακών εκρήξεων, ενώ η Ολλανδία αύξησε τις διανυκτερεύσεις κατά 16%, παρά τη μικρότερη αύξηση των αφίξεων κατά 2%, γεγονός που υποδηλώνει μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής των ταξιδιωτών.
Αντίθετα, οι προορισμοί της Ανατολικής Ευρώπης που συνορεύουν με τη Ρωσία παρουσίασαν βραδύτερη ανάκαμψη, με χώρες όπως η Λιθουανία (-32%), η Λετονία (-29%), η Εσθονία (-27%) και η Φινλανδία (-24%) να παρουσιάζουν αρνητικό πρόσημο.
Ανθεκτικός ο τουρισμός εν μέσω πληθωριστικών πιέσεων
Η ανάκαμψη, τόσο των αφίξεων, όσο και των διανυκτερεύσεων σε όλη την Ευρώπη συντελείται σε συνθήκες πληθωρισμού, που επηρεάζουν, τόσο τον κλάδο, όσο και τους τουρίστες.
Κατά το 4ο τρίμηνο του 2023, ο πληθωρισμός αυξήθηκε κατά 23%, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2019, με ιδιαίτερα έντονες αυξήσεις να παρατηρούνται στις δαπάνες που σχετίζονται με τον τουρισμό, όπως οι διεθνείς πτήσεις (+49%), τα οργανωμένα πακέτα διακοπών (+47%) και οι τιμές των ξενοδοχείων (+35%). Αυτές οι υψηλότερες τιμές έχουν επιβαρύνει τα οικονομικά των νοικοκυριών, αλλά δεν έδειξαν να αποθαρρύνουν την πλειονότητα των καταναλωτών να ταξιδέψουν.
Οι πιέσεις στις τιμές υποχώρησαν ελαφρώς τους τελευταίους μήνες του 2023, σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο όσον αφορά τις δαπάνες που σχετίζονται με τον τουρισμό, αλλά παραμένουν σημαντικά αυξημένες σε σχέση με τα προ-πανδημικά επίπεδα.
Ανομοιόμορφη ανάκαμψη από τις αγορές μεγάλων αποστάσεων
Ενώ οι Κινέζοι τουρίστες αντιπροσώπευαν το 13% των αφίξεων από μακρινές αγορές στην Ευρώπη το 2019, η επιστροφή τους μετά την επαναλειτουργία της Κίνας ήταν βραδεία αλλά σταθερή. Ειδικότερα, οι αφίξεις Κινέζων το 2023 βρίσκονταν στο 67% των προ-πανδημικών επιπέδων, σε σύγκριση με το 22% του μέσου όρου για όλες τις άλλες μακρινές αγορές προέλευσης ταξιδιωτών.
Οι Κινέζοι ταξιδιώτες στράφηκαν περισσότερο προς τα εγχώρια ταξίδια πέρυσι. Οι ευρωπαϊκοί προορισμοί αναμένεται να σημειώσουν περαιτέρω ανάκαμψη από αυτή την αγορά το 2024, η οποία προβλέπεται να φτάσει σε επίπεδα 39% χαμηλότερα από το 2019. Αναμένεται, επίσης, ότι οι γενεαλογικές αλλαγές και οι επιρροές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης θα αναδιαμορφώνουν όλο και περισσότερο τις ταξιδιωτικές προτιμήσεις των Κινέζων, προκαλώντας μια μετατόπιση προς την πολυτέλεια και τις πιο αυθεντικές εμπειρίες.
Στον αντίποδα, οι αγορές της Βόρειας Αμερικής, όπως οι ΗΠΑ και ο Καναδάς, σημείωσαν σημαντική ανάκαμψη. Τα δύο τρίτα των ευρωπαϊκών προορισμών ανέφεραν αύξηση των αφίξεων ή/και των διανυκτερεύσεων από τις ΗΠΑ, ενώ πάνω από τους μισούς ανέφεραν αύξηση και από τον Καναδά. Επιπλέον, οι αμερικανικές και καναδικές αεροπορικές εταιρίες ανακοίνωσαν ότι προχωρούν στην ανάπτυξη συνδυαστικών προγραμμάτων κράτησης αεροπορικών και σιδηροδρομικών ταξιδιών στην Ευρώπη, προσφέροντας πιο βιώσιμες επιλογές ταξιδιών.
Σχολιάζοντας τα ευρήματα της έκθεσης, ο Miguel Sanz, πρόεδρος της ETC, δήλωσε: “Η υψηλή ταξιδιωτική ζήτηση που παρατηρήθηκε το 2023 έδωσε σημαντική ώθηση στις ευρωπαϊκές οικονομίες και θα συμβάλει στη βελτίωση των ισολογισμών των τουριστικών επιχειρήσεων, οι οποίες επλήγησαν σκληρά από τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς.Ωστόσο, η επιστροφή στα προ της πανδημίας επίπεδα θα ασκήσει επίσης πίεση για την επιτάχυνση της βιώσιμης μετάβασης της ταξιδιωτικής βιομηχανίας”.
“Εργαζόμαστε για την ανάπτυξη νέων δεικτών που θα παρακολουθούν τους κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες και θα συμβάλλουν στην κατάρτιση στρατηγικών για τον τουρισμό, προκειμένου να μετράται όχι μόνο η ανάπτυξη του κλάδου, αλλά και ο αντίκτυπός του στο περιβάλλον, τις τοπικές κοινότητες και τις επιχειρήσεις”, πρόσθεσε ο κ. Sanz.
